Thể chế hoá tiêu chuẩn cho doanh nghiệp phát triển bền vững (Source: haiquanonline.com.vn)

Hiện nay, các định hướng về phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn đã được thể hiện rõ trong các nghị quyết của Đảng và Chính phủ. Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn 2050… Các bộ, ngành cũng đã xây dựng kế hoạch hành động riêng của mình để đóng góp vào mục tiêu chung. Trong khi đó các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam đang phải chịu áp lực trong bối cảnh nhiều quốc gia và khu vực đã áp dụng các cơ chế và chính sách thương mại bảo vệ môi trường như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Chính vì vậy, theo các chuyên gia, việc thực thi các tiêu chí ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị doanh nghiệp) và kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp doanh nghiệp thích nghi với các yêu cầu của thị trường quốc tế mà còn tạo cơ hội để phát triển sản phẩm và dịch vụ xanh.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp cho biết, những khó khăn như thiếu hụt về kinh nghiệm, nguồn lực tài chính còn mỏng, thiếu các chính sách ưu đại cụ thể để khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững… khiến doanh nghiệp nhỏ thường không mấy mặn mà với thực hành phát triển bền vững theo chuẩn ESG.
Từ thực tế đó Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã xây dựng và đưa ra Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) để hỗ trợ doanh nghiệp đánh giá công tác quản trị và thực hiện trách nhiệm giải trình hiệu quả hơn. Việc thể chế hoá là cần thiết để thúc đẩy các doanh nghiệp đi theo xu hướng chuyển đổi xanh, đáp ứng các tiêu chuẩn mới trong xuất khẩu. Bộ chỉ số CSI năm 2024 sẽ có 153 chỉ số, trong đó 62% là các chỉ số tuân thủ, 38% là các chỉ số nâng cao. Theo các doanh nghiệp, với đa số là các chỉ số tuân thủ thì việc thực hiện phát triển bền vững sẽ không còn xa vời cho doanh nghiệp, mà ngược lại, chỉ cần bảo đảm việc tuân thủ các yêu cầu pháp luật, doanh nghiệp đã có một nền tảng vững chắc. Việc thể chế hóa các tiêu chuẩn về phát triển bền vững đối với các lĩnh vực kinh tế giúp các doanh nghiệp, cơ quan chức năng chủ động xây dựng chương trình đào tạo, quy hoạch nguồn nhân lực cấp quốc gia để phục vụ quá trình chuyển đổi sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Điểm chính:

Bài viết đề cập đến việc thể chế hoá các tiêu chuẩn cho doanh nghiệp phát triển bền vững tại Việt Nam, đặc biệt qua việc xây dựng Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phát triển. Bài viết cũng nhấn mạnh các cơ hội và thách thức khi áp dụng các tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị doanh nghiệp) và các chính sách kinh tế tuần hoàn.

Việc thể chế hoá tiêu chuẩn phát triển bền vững là cần thiết để thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi xanh và đáp ứng các tiêu chuẩn mới trong xuất khẩu. Các doanh nghiệp cần nắm bắt các yêu cầu tuân thủ quốc tế như chỉ thị CSRD của EU và các cơ chế bảo vệ môi trường như CBAM để duy trì tính cạnh tranh. Các chuyên gia và doanh nghiệp nhận định rằng đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam cân nhắc chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng bền vững hơn. Tuy nhiên, các thách thức như thiếu hụt kinh nghiệm, nguồn lực tài chính và chính sách hỗ trợ cụ thể cần được giải quyết để thúc đẩy việc thực hành phát triển bền vững.

🌱 Thể chế hoá tiêu chuẩn: VCCI xây dựng Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) để hỗ trợ doanh nghiệp quản trị và thực hiện trách nhiệm giải trình.
📈 Cơ hội phát triển: Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách và chiến lược phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, như Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.
🌍 Áp lực từ quốc tế: Các cơ chế bảo vệ môi trường như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh tạo áp lực nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp phát triển sản phẩm và dịch vụ xanh.
📝 Chỉ thị CSRD của EU: Được ban hành vào tháng 12/2022 và có hiệu lực từ năm 2024, tác động mạnh mẽ đến doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh thương mại EU-Việt Nam phát triển.
📊 Bộ chỉ số CSI 2024: Gồm 153 chỉ số, trong đó 62% là chỉ số tuân thủ và 38% là chỉ số nâng cao, giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện phát triển bền vững.
🔄 Chuyển đổi mô hình: Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam cân nhắc chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng bền vững hơn, như Vinatex áp dụng các giải pháp giảm thiểu carbon và xây dựng chiến lược sản xuất xanh.
🏭 Ví dụ doanh nghiệp: Công ty Cổ phần Gỗ An Cường đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, tiết kiệm năng lượng và giảm lượng khí thải, hệ thống máy móc và quy trình sản xuất giảm thiểu lãng phí nguyên liệu và tối ưu hóa hiệu suất.
💼 Thách thức: Doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn về kinh nghiệm, nguồn lực tài chính và thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể để phát triển bền vững theo chuẩn ESG.
🗣️ Vai trò của Nhà nước: Cần nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách về phát triển bền vững qua các kênh truyền thông đa phương tiện.
🔍 Bộ chỉ số CSI: Là công cụ hỗ trợ công tác quản trị doanh nghiệp bền vững, giúp doanh nghiệp Việt Nam thực hiện trách nhiệm giải trình hiệu quả hơn. Bộ chỉ số này liên tục được cập nhật để phản ánh các thay đổi pháp lý quan trọng và xu thế mới từ quốc tế.