1.8. CÁC NGUYÊN TẮC TRONG GIAO TIẾP VÀ ỨNG XỬ – Nguyên tắc 1 – Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP – Kỹ Năng Giao Tiếp Kinh Doanh – TS Nguyễn Văn Hùng
Khái niệm về nguyên tắc giao tiếp
Nguyên tắc giao tiếp là những “điều luật” cơ bản và là tiêu chuẩn hành vi mà mọi người cần tuân thủ trong quá trình giao tiếp. Đây là chìa khóa mở ra những mối quan hệ tích cực và giúp nâng cao hiệu quả giao tiếp.
Điều quan trọng là phải vận dụng linh hoạt những nguyên tắc này vào các tình huống cụ thể. Sự thành công trong giao tiếp phụ thuộc rất nhiều vào thái độ, kiến thức, và kỹ năng của người tham gia giao tiếp.
Nguyên tắc 1: Nguyên tắc vàng và là nền tảng của các mối quan hệ là: “Hãy đối xử với người khác theo cách mình muốn được đối xử”.
Nguyên tắc vàng, nền tảng của mọi mối quan hệ giao tiếp, có thể được tóm tắt như sau: “Hãy đối xử với người khác theo cách mà mình muốn được đối xử.”
Đây là quy tắc quan trọng nhất trong việc đối nhân xử thế, giúp xây dựng và duy trì các mối quan hệ. William James, một nhà tâm lý học nổi tiếng, nói rằng: “Nguyên tắc sâu xa nhất trong bản chất con người là sự thèm khát được khen ngợi.” Điều này chứng minh rằng mọi người đều mong muốn được tôn trọng và đánh giá cao, và đó là động lực thúc đẩy họ.
Nguyên tắc vàng đã xuất hiện từ hàng ngàn năm trước trong các nền văn hóa và tôn giáo lớn. Từ Zoroaster ở Iran cách đây hơn 2.500 năm, đến Lão Tử và Khổng Tử ở Trung Quốc, Đức Phật bên bờ sông Hằng, và Chúa Jesus ở Do Thái, tất cả đều truyền dạy nguyên tắc: “Hãy đối xử với người khác theo cách mà mình muốn được đối xử.”
Ứng dụng nguyên tắc vàng trong giao tiếp hàng ngày
Nguyên tắc này có thể được diễn đạt bằng các câu ngắn gọn dễ hiểu như: “Những gì mình không muốn thì đừng trao cho người khác” hoặc “Muốn người khác đối xử với mình như thế nào, hãy đối xử với họ như vậy.”
Dalai Lama đã nhấn mạnh một cách sâu sắc: “Nếu bạn không yêu thương chính mình, bạn sẽ không thể yêu thương người khác. Nếu bạn không có từ bi với chính mình, bạn không thể phát triển lòng từ bi đối với người khác.” Khổng Tử cũng đã dạy: “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác” (kỷ sở bất dục vật thi ư nhân). Điều này có nghĩa là trước khi chúng ta yêu cầu người khác thay đổi, chúng ta nên tự mình thay đổi trước, yêu thương và tin tưởng họ trước khi mong họ làm điều đó với mình. Con người chân chính luôn hiểu rằng cho đi là hạnh phúc, và rằng giao tiếp văn minh luôn bắt đầu từ sự cảm thông và thấu hiểu.
Nguyên tắc vàng trong kinh doanh
Nhiều người tự hỏi liệu nguyên tắc vàng này có còn phù hợp và có thể áp dụng trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt ngày nay không? Câu trả lời là có. Nguyên tắc này vẫn phát huy hiệu quả trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là kinh doanh.
Triết lý của công ty Worthington Industries được tóm gọn trong một câu duy nhất: “Chúng tôi đối xử với khách hàng, nhân viên, nhà đầu tư và nhà cung cấp theo cách mà chúng tôi muốn được đối xử.” Đây là một trong những phương pháp giao tiếp cổ điển nhất, nhưng nó vẫn mang lại kỳ diệu ngay cả trong bối cảnh kinh doanh hiện đại và phức tạp. Điều này chứng minh rằng nguyên tắc vàng luôn là tiêu chuẩn tối thượng trong các mối quan hệ kinh doanh cũng như đời sống hàng ngày.
Hệ quả của việc vi phạm nguyên tắc vàng
Ví dụ: Trong một cuộc trò chuyện trước đám đông, nếu vô tình xúc phạm một người bạn của mình, hành động đó không chỉ gây tổn thương cho họ mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm trí của họ. Lời nói không chỉ là “gió thoảng mây bay” mà sẽ hằn sâu trong tâm thức của người bị xúc phạm. Điều này có thể gây ra sự mất mát về mối quan hệ và cảm xúc tổn thương lâu dài.
Suy nghiệm: Trong tình huống như vậy, chúng ta cần đặt mình vào vị trí của người khác. Nếu bạn bị xúc phạm hoặc bị làm mất mặt trước đám đông, bạn sẽ cảm thấy thế nào? Đây là lúc nguyên tắc “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác” được thể hiện rõ ràng nhất.
Bài học từ nguyên tắc vàng
Trong mọi mối quan hệ, chúng ta cần luôn ghi nhớ rằng: “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác”. Sự tôn trọng và thấu hiểu người khác không chỉ là yếu tố để xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp mà còn là nền tảng cho sự phát triển cá nhân và xã hội. Hãy luôn nhớ rằng, trước khi yêu cầu sự thay đổi từ người khác, chúng ta cần thay đổi chính mình.
Nguyên tắc vàng là một triết lý sâu sắc và quan trọng trong cả cuộc sống cá nhân lẫn kinh doanh. Đây là nền tảng của mọi mối quan hệ và là chìa khóa dẫn đến thành công. Hãy luôn tôn trọng và đối xử tử tế với người khác như cách mình muốn được đối xử. Điều này không chỉ giúp bạn xây dựng các mối quan hệ bền vững mà còn thúc đẩy sự phát triển của bản thân và cộng đồng.
Mỗi ngày một câu truyền cảm hứng:
“Tình yêu đích thực là tình yêu mang lại hạnh phúc cho cả bản thân ta và những người mà ta yêu thương. Nếu tình yêu chỉ khiến một bên hạnh phúc mà không phải cả hai, thì đó chưa phải là tình yêu đích thực”. -Thiền sư Thích Nhất Hạnh-