1.8. CÁC NGUYÊN TẮC TRONG GIAO TIẾP VÀ ỨNG XỬ – Nguyên tắc 15 – Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP – Kỹ Năng Giao Tiếp Kinh Doanh – TS Nguyễn Văn Hùng

Nguyên tắc 15: Đảm bảo sự hài hòa về mặt lợi ích giữa các bên tham gia giao tiếp

Nguyên tắc này nhấn mạnh đến một thực tế tâm lý phổ biến: mọi người khi tham gia vào một cuộc giao tiếp đều mong muốn đạt được lợi ích nào đó. Lợi ích này có thể là về mặt vật chất như tiền bạc, tài sản, hoặc tinh thần như sự đồng cảm, chia sẻ hay sự ghi nhận đóng góp.

🌟 Tâm lý và kỳ vọng trong giao tiếp
🔸Kỳ vọng lợi ích: Khi tham gia giao tiếp, bất kỳ ai cũng đều mang theo những mong muốn, tin tưởng hoặc hy vọng rằng cuộc đối thoại sẽ đem lại điều gì đó có lợi cho họ, hoặc cho người mà họ đại diện. Không ai tham gia vào một cuộc giao tiếp mà không kỳ vọng một kết quả tích cực. Điều này tạo ra một sự kỳ vọng nhất định từ đối tác của bạn.
🔸Phản ứng khi không đạt được mong muốn: Khi đối tác không đạt được mục tiêu hoặc lợi ích mà họ kỳ vọng, họ sẽ có những phản ứng tiêu cực như bực tức, buồn bã, mất niềm tin hoặc thậm chí tỏ thái độ bất hợp tác. Những phản ứng này, nếu không được xử lý đúng cách, có thể làm hỏng mối quan hệ giữa các bên và làm giảm hiệu quả của cuộc giao tiếp.

🤝 Nguyên tắc đảm bảo sự hài hòa lợi ích trong giao tiếp
Để đảm bảo rằng cuộc giao tiếp diễn ra hiệu quả và không gây ra sự mâu thuẫn, nguyên tắc hài hòa lợi ích đòi hỏi chúng ta phải cố gắng đảm bảo sự cân bằng về lợi ích giữa cả hai bên. Dưới đây là ba yếu tố quan trọng giúp bạn thực hiện nguyên tắc này:
1. Hiểu rõ tâm lý và mục tiêu của đối tác:
Trước khi bước vào bất kỳ cuộc giao tiếp nào, bạn cần dành thời gian để tìm hiểu kỹ lưỡng mục tiêu của đối tác. Hãy tự hỏi: “Đối tác của mình muốn gì từ cuộc gặp này?”. Cùng lúc đó, bạn cũng cần xác định rõ mục tiêu mà bản thân hoặc tổ chức của bạn muốn đạt được. Sự thấu hiểu về mong muốn của cả hai bên sẽ giúp bạn dễ dàng điều chỉnh cách tiếp cận để đạt được sự cân bằng.
🔸Kỹ năng thấu hiểu mục tiêu: Không chỉ lắng nghe, mà còn phải đặt câu hỏi và thu thập thông tin để có một bức tranh tổng quan rõ ràng về kỳ vọng của đối tác trong quá trình giao tiếp.
2. Đặt mục tiêu đạt được lợi ích đôi bên:
Trong suốt quá trình giao tiếp, bạn cần khéo léo điều chỉnh mục tiêu sao cho vừa đảm bảo được lợi ích của mình, vừa thỏa mãn ít nhất một phần kỳ vọng của đối tác. Lợi ích đôi bên là nền tảng tạo ra sự hài hòa trong giao tiếp, giúp đối phương cảm thấy được tôn trọng và hợp tác một cách tự nguyện.
🔸Lợi ích đôi bên: Đặt ra những phương án linh hoạt để đôi bên cùng có được lợi ích, dù là về mặt vật chất hay tinh thần. Hãy làm sao để đối tác cảm thấy rằng mình cũng nhận được điều gì đó từ cuộc đối thoại.
3. Tỏ thái độ cảm thông và chia sẻ khi không thể thỏa mãn đối phương:
Trong trường hợp bạn không thể hoàn toàn thỏa mãn mong muốn của đối phương, hãy luôn tỏ ra cảm thông và chia sẻ. Thay vì thể hiện sự thắng thế hoặc thờ ơ, bạn cần có một cách tiếp cận tế nhị, thể hiện rằng bạn hiểu và chia sẻ những khó khăn mà họ đang đối mặt. Sự cảm thông này sẽ giúp đối tác cảm thấy được tôn trọng và dễ chấp nhận tình huống hơn.
🔸Thái độ cảm thông: Khi bạn không thể đáp ứng hết kỳ vọng của đối tác, hãy đưa ra lý do một cách tế nhị và khuyến khích họ nhìn nhận vấn đề từ nhiều khía cạnh.

💡 Ứng dụng thực tế của nguyên tắc hài hòa lợi ích
🔸Trong kinh doanh: Khi đàm phán với khách hàng hoặc đối tác, bạn không thể chỉ nghĩ đến lợi ích của mình mà quên đi nhu cầu của người đối diện. Một cuộc đàm phán thành công không phải là khi bạn đạt được tất cả lợi ích, mà là khi cả hai bên đều cảm thấy thỏa mãn. Điều này sẽ tạo ra mối quan hệ hợp tác bền vững trong tương lai.
🔸Trong các mối quan hệ cá nhân: Giao tiếp không chỉ dừng lại ở công việc mà còn hiện diện trong các mối quan hệ hàng ngày. Ví dụ, trong gia đình, việc hiểu và chia sẻ lợi ích giữa các thành viên sẽ tạo ra sự hài hòa, giúp mọi người cảm thấy được tôn trọng và yêu thương.

Hoạt động giao tiếp cần được thực hiện trên tinh thần thấu hiểu và chia sẻ, thay vì cạnh tranh hoặc đối đầu. Thành công trong giao tiếp không nằm ở việc một bên chiến thắng, mà là khi cả hai bên đều cảm thấy mình đã đạt được lợi ích nào đó. Nguyên tắc hài hòa lợi ích chính là chìa khóa để xây dựng các mối quan hệ bền vững, hiệu quả và lâu dài trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

Mỗi ngày một câu nói truyền cảm hứng:
“Một dấu hiệu điển hình của người hay suy nghĩ quá mức là lo lắng về việc người khác nghĩ gì về mình, quên mất rằng bản thân cần sống cho chính mình trước tiên, thay vì chạy theo định kiến và lo lắng về những lời đánh giá từ người khác.”