4.4.5. Khuôn mặt bộc lộ tính cách (Part III) – 4.4. Các Kỹ Năng Giao Tiếp Phi Ngôn Ngữ – Chương 4: KỸ NĂNG GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ VÀ HIỆN TƯỢNG NÓI DỐI – Kỹ Năng Giao Tiếp Kinh Doanh – TS Nguyễn Văn Hùng
Gương mặt của mỗi người không chỉ là biểu hiện bên ngoài mà còn là “cánh cửa” để người khác hiểu được tâm trạng, cảm xúc và cả tính cách. Việc hiểu rõ các biểu cảm và hành vi nhỏ trên khuôn mặt giúp chúng ta nhìn thấu suy nghĩ và cảm nhận của người đối diện một cách chính xác hơn. Dưới đây là cách mà từng bộ phận trên khuôn mặt có thể biểu lộ cảm xúc và trạng thái tinh thần của con người.
1. Lông mày – Gương phản chiếu cảm xúc
Lông mày là bộ phận thường không được chú ý nhiều, nhưng thực tế lại có khả năng truyền tải cảm xúc mạnh mẽ. Người xưa đã dùng lông mày để diễn tả cảm xúc sâu sắc qua những câu thơ như “Vừa hạ lông mày, lòng lại quặn đau”.
🔻 Hạ lông mày: Khi ai đó hạ lông mày xuống, điều này thường đi kèm với những cảm xúc tiêu cực như bất đồng, buồn phiền, hoặc chán nản. Trong một số trường hợp khác, nó còn biểu lộ nỗi sợ hãi hoặc lo lắng, đặc biệt khi đối diện với nguy hiểm hoặc điều gì đó khiến họ lo sợ.
🔼 Nhướng lông mày: Khi ai đó nhướng lông mày, đây là dấu hiệu của sự ngạc nhiên, tò mò, hoặc đôi khi là nghi ngờ. Nếu kết hợp với nụ cười, hành động này còn có thể ám chỉ sự chế giễu hoặc đùa cợt. Ví dụ, khi ai đó nhướng lông mày trong khi đang nói chuyện, điều này có thể báo hiệu rằng họ đang cố nhấn mạnh tầm quan trọng của điều mình muốn nói.
🤔 Nhíu lông mày: Đây là một biểu hiện phổ biến khi một người đang trải qua lo lắng hoặc bối rối. Khi kết hợp với nụ cười, nó có thể chỉ ra sự mâu thuẫn nội tâm, thể hiện rằng người đó có chút sợ hãi hoặc do dự về điều gì đó.
2. Mũi – Điểm nhạy cảm về cảm xúc
Mũi cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc bộc lộ cảm xúc:
👃 Khịt mũi: Đây thường là dấu hiệu của sự khinh miệt hoặc chê bai.
👆 Mũi hếch: Khi ai đó hếch mũi lên, điều này cho thấy họ đang có cảm giác ghét hoặc khó chịu với một tình huống hay người nào đó.
😤 Lỗ mũi nở: Đây có thể là dấu hiệu của căng thẳng, hoặc có thể cho thấy người đó đang nói dối.
3. Miệng – Khu vực thể hiện sự che giấu và chân thật
Miệng không chỉ là nơi để truyền tải lời nói, mà còn là nơi thể hiện nhiều biểu hiện cảm xúc không lời:
📌 Mím môi: Hành động này thường xảy ra khi một người đang cố che giấu cảm xúc thật, đặc biệt là những cảm xúc tiêu cực.
📌 Cắn môi: Đây là dấu hiệu của sự lo lắng hoặc khi một người đang tự trừng phạt mình sau một thất bại. Nó cũng có thể biểu lộ sự kiềm nén, khi người đó đang cố gắng không nói ra điều gì mà họ đang suy nghĩ.
📌 Dùng tay che miệng: Hành động này thường được hiểu là biểu hiện của việc giữ bí mật, hoặc yêu cầu người khác không nên tiết lộ một điều gì đó.
📌 Hắng giọng: Đây có thể là tín hiệu cho thấy ai đó đang cảm thấy không thoải mái với cuộc trò chuyện, hoặc đang tìm cách thoát khỏi tình huống đó.

4. Phân chia bán cầu não và biểu cảm khuôn mặt
Khuôn mặt của con người không hoàn toàn đối xứng, và hai nửa khuôn mặt thường được điều khiển bởi hai bán cầu não khác nhau. Mỗi bên lại có những chức năng riêng biệt và biểu lộ cảm xúc theo cách khác nhau:
👉 Bán cầu não phải: Điều khiển các cảm xúc chân thật và biểu lộ chúng qua phần mặt trái. Bán cầu não phải chịu trách nhiệm về các khả năng như nhận diện khuôn mặt, cảm thụ âm nhạc, và hiểu ngữ cảnh trong cuộc trò chuyện. Vì vậy, nếu bạn muốn hiểu rõ cảm xúc thật sự của người khác, hãy tập trung vào phần bên trái khuôn mặt của họ.
👉 Bán cầu não trái: Điều khiển các kỹ năng liên quan đến ngôn ngữ, tư duy logic, và tính toán chính xác. Phần bên phải của khuôn mặt, được điều khiển bởi bán cầu não trái, thường chịu sự kiểm soát của lý trí, và vì thế, cảm xúc ở phần này dễ bị ngụy trang hơn.
5. Nghiên cứu về sự ưa nhìn của khuôn mặt
Nghiên cứu tại Đại học Wake Forest đã chỉ ra rằng, khi xem xét sự “ưa nhìn” của một người, chúng ta thường bị thu hút bởi phần bên trái của khuôn mặt. Điều này có thể giải thích theo thuyết bán cầu não phải, cho thấy phần mặt trái của con người thường bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ và chân thật hơn, do bán cầu não phải điều khiển.
6. Quan sát khuôn mặt khi giao tiếp
Khi giao tiếp, việc chú ý đến những biểu hiện khuôn mặt của đối phương có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về suy nghĩ và cảm xúc của họ. Có ba khu vực chính trên khuôn mặt cần được chú ý:
🔺 Tam giác mắt – mũi – miệng: Đây là khu vực giúp bạn đánh giá tính cách của người đối diện và hiểu họ có dễ gần hay không.
😊 Khu vực trung tâm của khuôn mặt: Đây là nơi thể hiện rõ nhất cảm xúc nội tâm, giúp bạn nắm bắt cảm xúc thật sự của người đối diện trong giao tiếp.
🧠 Trán và giữa chân mày: Nếu muốn hiểu suy nghĩ của ai đó, đây là khu vực bạn nên tập trung, bởi đây là nơi bộc lộ những suy nghĩ thầm kín nhất.
Chính vì vậy, hiểu rõ và quan sát kỹ khuôn mặt của người khác khi giao tiếp là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống. Khuôn mặt không chỉ là công cụ để biểu đạt lời nói mà còn là cách để chúng ta kết nối và hiểu nhau sâu hơn thông qua những biểu cảm không lời. Tập trung quan sát các khu vực trên khuôn mặt, đặc biệt là phần trái khuôn mặt, sẽ giúp bạn hiểu được cảm xúc thật sự của người đối diện và từ đó, xây dựng mối quan hệ tích cực, hiệu quả hơn trong giao tiếp hàng ngày.