1.1.2. Khái niệm về Logistics (Part I) – 1.1. Khái quát về Logistics – Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LOGISTICS – Giáo trình Quản trị Logistics – GS.TS.Đặng Đình Đào

1.1.2. Khái niệm về Logistics

TÓM TẮT:

🔍 Logistics là một khái niệm bao trùm, được hiểu theo hai nghĩa: nghĩa rộng và nghĩa hẹp.
Nghĩa rộng:
📦 Logistics là một quá trình tổng thể, bao gồm từ giai đoạn trước sản xuất cho tới khi hàng hóa đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Các hoạt động logistics trong phạm vi này bao gồm: Lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát dòng lưu chuyển nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm cùng với các thông tin liên quan. Mục tiêu là thỏa mãn các yêu cầu của khách hàng. Hội đồng Quản trị Logistics (1991) đã đưa ra một định nghĩa phổ biến về logistics, nhấn mạnh việc quản lý hiệu quả về chi phí trong quá trình lưu chuyển này.
🚚 Logistics quản lý nguyên vật liệu từ kho lưu trữ, qua khâu sản xuất và phân phối tới tay người tiêu dùng. Theo Liên Hiệp Quốc, logistics đảm bảo hàng hóa lưu thông theo đúng yêu cầu của khách hàng (2002).
🎯 Sự khác biệt giữa các nhà cung cấp dịch vụ: Logistics không chỉ dừng lại ở việc nhập nguyên liệu mà còn bao gồm sản xuất và phân phối. Các nhà cung cấp dịch vụ đơn lẻ (như vận tải, phân phối, khai thuê hải quan) khác biệt với một nhà cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp. Nhà cung cấp chuyên nghiệp sẽ đảm nhận toàn bộ các khâu từ sản xuất đến khi hàng hóa đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
Nghĩa hẹp:
⚖️ Logistics là hoạt động thương mại liên quan đến các dịch vụ cụ thể trong quá trình phân phối và lưu thông hàng hóa.
Luật Thương mại Việt Nam 2005 (Điều 233) lần đầu tiên đưa ra khái niệm về dịch vụ logistics, quy định rằng dịch vụ này bao gồm một hoặc nhiều công đoạn như: nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, làm thủ tục hải quan, đóng gói, tư vấn và giao hàng.
🛠️ Theo nghĩa hẹp, logistics chỉ tập trung vào các hoạt động cụ thể và được thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.
Tóm lại, logistics có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau nhưng về cốt lõi, nó là một quá trình quản lý hiệu quả dòng chảy hàng hóa và thông tin từ giai đoạn đầu đến tay người tiêu dùng.

Hiện nay có rất nhiều định nghĩa về Logistics, tuy nhiên, khái niệm này cần được hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp.

Theo nghĩa rộng, Logistics là một quá trình bao quát từ giai đoạn tiền sản xuất cho tới khi hàng hóa đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Tiêu biểu là các định nghĩa sau:
✍️ Logistics là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả về mặt chi phí dòng lưu chuyển và phần dự trữ nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm, cùng các thông tin liên quan từ điểm khởi đầu của quá trình sản xuất đến điểm tiêu thụ cuối cùng. Mục tiêu của Logistics là thỏa mãn các yêu cầu của khách hàng (3). Đây là định nghĩa phổ biến và được nhiều người đồng tình hiện nay.
(3) Theo Hội đồng Quản trị Logistics (Council of Logistics Management – CLM, 1991)
✍️ Logistics còn được hiểu là hoạt động quản lý quá trình lưu chuyển nguyên vật liệu qua các khâu lưu kho, sản xuất và phân phối sản phẩm tới tay người tiêu dùng theo đúng yêu cầu của khách hàng (4).
(4) Liên Hiệp Quốc – Khóa đào tạo quốc tế về vận tải đa phương thức và quản lý Logistics, Đại học Ngoại Thương, tháng 10/2002
Theo quan niệm này, Logistics không chỉ gắn liền với quá trình nhập nguyên vật liệu làm đầu vào cho sản xuất mà còn bao gồm việc sản xuất ra hàng hóa và đưa sản phẩm vào các kênh lưu thông, phân phối đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Ở đây có sự phân định rõ ràng giữa các nhà cung cấp dịch vụ đơn lẻ như dịch vụ vận tải, giao nhận, khai thuê hải quan, phân phối, dịch vụ hỗ trợ sản xuất, tư vấn quản lý… với một nhà cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp, người đảm nhận toàn bộ các khâu trong quá trình hình thành và đưa hàng hóa tới tay người tiêu dùng cuối cùng.

Theo nghĩa hẹp, logistics được hiểu như là các hoạt động dịch vụ gắn liền với quá trình phân phối, lưu thông hàng hóa, và logistics là hoạt động thương mại gắn với các dịch vụ cụ thể.
Luật Thương mại Việt Nam năm 2005 (Điều 233) lần đầu tiên đưa khái niệm về dịch vụ logistics vào luật, quy định rằng: “Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công đoạn bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan tới hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.” Như vậy, theo nghĩa hẹp, logistics được định nghĩa trong phạm vi một số hoạt động cụ thể.