1.2.2. Vai trò của hoạt động Logistics – 1.2. Phân loại và vai trò của hoạt động Logistics – Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LOGISTICS – Giáo trình Quản trị Logistics – GS.TS.Đặng Đình Đào

1.2.2. Vai trò của hoạt động Logistics

Logistics đóng vai trò quan trọng ở cả cấp độ vĩ mô và vi mô.

Ở cấp độ vĩ mô, Logistics có các tác động đáng kể như sau:
🔵 Thứ nhất, sự phát triển của Logistics góp phần giúp Việt Nam trở thành một phần trong chuỗi giá trị toàn cầu, kết nối nền kinh tế Việt Nam với nền kinh tế thế giới. Logistics là công cụ quan trọng trong việc liên kết các hoạt động của chuỗi giá trị toàn cầu (GVC – Global Value Chain) như cung ứng, sản xuất, phân phối và mở rộng thị trường cho các hoạt động kinh tế. Khi thị trường toàn cầu phát triển cùng với những tiến bộ công nghệ, đặc biệt là sự mở cửa của các nền kinh tế đang phát triển và chậm phát triển, Logistics được các nhà quản lý xem như một công cụ, một phương tiện để kết nối các lĩnh vực khác nhau trong chiến lược của doanh nghiệp. Logistics tạo ra sự thuận lợi về thời gian và địa điểm cho các hoạt động của doanh nghiệp. Sự phát triển của Logistics giúp nền kinh tế Việt Nam gắn kết chặt chẽ hơn với khu vực và thế giới.
🔵 Thứ hai, sự phát triển của Logistics đóng góp tích cực vào việc mở rộng thị trường trong thương mại quốc tế, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người tiêu dùng, thu hút đầu tư và đồng thời thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thị trường luôn là yếu tố then chốt vì mục tiêu cuối cùng của sản xuất là đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Do đó, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh luôn chú trọng đến việc chiếm lĩnh và mở rộng thị trường. Để làm được điều này, họ cần sự hỗ trợ từ dịch vụ Logistics, vốn đóng vai trò như cầu nối, đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng thời gian và đến đúng địa điểm theo yêu cầu. Sự phát triển của dịch vụ Logistics không chỉ giúp khai thác và mở rộng thị trường mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm tiêu dùng, thu hút đầu tư và thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
🔵 Thứ ba, dịch vụ logistics giúp tiết kiệm và giảm chi phí trong quá trình phân phối và lưu thông hàng hóa. Giá cả hàng hóa trên thị trường được xác định bằng giá nơi sản xuất cộng với chi phí lưu thông. Chi phí lưu thông, chủ yếu là chi phí vận tải, chiếm một phần không nhỏ và là yếu tố quan trọng trong việc hình thành giá cả hàng hóa, đặc biệt là trong thương mại quốc tế. Vận tải đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình lưu thông. Như C. Mác từng nói: “Lưu thông có nghĩa là hành trình thực tế của hàng hóa trong không gian, được thực hiện thông qua vận tải”. Vận tải có nhiệm vụ đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng, từ đó thực hiện giá trị và công dụng của hàng hóa. Trong thương mại quốc tế, chi phí vận tải chiếm tỷ lệ khá lớn. Theo thống kê của UNCTAD, chi phí vận tải đường biển chiếm khoảng 10-15% giá FOB, hoặc 8-9% giá CIF. Do vận tải là yếu tố then chốt trong hệ thống logistics, sự phát triển và hiện đại hóa dịch vụ logistics sẽ giúp giảm chi phí vận tải và các chi phí khác trong quá trình lưu thông, từ đó tiết kiệm chi phí lưu thông tổng thể. Nếu tính cả chi phí vận tải, tổng chi phí logistics (bao gồm đóng gói, lưu kho, vận tải, quản lý,…) ước tính chiếm khoảng 20% tổng chi phí sản xuất tại các nước phát triển. Trong khi đó, riêng chi phí vận tải có thể chiếm tới 40% giá trị xuất khẩu của một số quốc gia không có đường bờ biển. Việc phát triển dịch vụ logistics sẽ giúp giảm chi phí lưu thông trong hoạt động phân phối, từ đó tăng hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Đối với Việt Nam, việc xây dựng hệ thống logistics hiện đại và bền vững còn đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tình trạng ùn tắc và giảm thiểu tai nạn giao thông, đặc biệt là ở các thành phố lớn – vấn đề đang gây cản trở cho quá trình tái cơ cấu kinh tế và phát triển bền vững của đất nước.
🔵 Thứ tư, Logistics đã phát triển và đóng góp tích cực vào việc giảm thiểu chi phí, hoàn thiện và tiêu chuẩn hóa các chứng từ trong hoạt động kinh doanh quốc tế. Trong thực tế, một giao dịch thương mại quốc tế thường phải sử dụng một lượng lớn giấy tờ và chứng từ. Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, hàng năm, chi phí dành cho giấy tờ liên quan đến giao dịch thương mại toàn cầu đã vượt qua con số 420 tỷ USD. Các chuyên gia cũng tính toán rằng, chỉ riêng các thủ tục giấy tờ phức tạp đã chiếm tới hơn 10% kim ngạch mậu dịch quốc tế, gây ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động buôn bán trên toàn thế giới. Các dịch vụ Logistics, từ những dịch vụ đơn lẻ đến Logistics trọn gói, đã giúp giảm đáng kể chi phí liên quan đến giấy tờ, chứng từ trong thương mại quốc tế. Dịch vụ vận tải đa phương thức do các doanh nghiệp Logistics cung cấp đã giúp loại bỏ nhiều chi phí giấy tờ, nâng cấp và chuẩn hóa các chứng từ, đồng thời giảm thiểu khối lượng công việc hành chính trong quá trình lưu thông hàng hóa, góp phần nâng cao hiệu quả của các giao dịch buôn bán quốc tế.
🔵 Thứ năm, dịch vụ Logistics đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia. Theo nhiều nghiên cứu về Logistics tại các doanh nghiệp sản xuất, chi phí sản xuất thường chiếm 48% trong cơ cấu giá bán sản phẩm, chi phí marketing chiếm 27%, chi phí Logistics chiếm 21%, và lợi nhuận chỉ đạt 4%. Điều này chứng tỏ rằng chi phí Logistics là khá lớn. Vì vậy, việc phát triển và cải tiến dịch vụ Logistics sẽ giúp các doanh nghiệp và nền kinh tế quốc dân giảm bớt các chi phí trong chuỗi cung ứng Logistics, tối ưu hóa quá trình sản xuất kinh doanh, từ đó nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp cũng như quốc gia trên thị trường.

Bên cạnh đó, sự phát triển của Logistics điện tử (electronic Logistics) sẽ tạo ra cuộc cách mạng trong lĩnh vực vận tải và Logistics, giúp giảm thiểu tối đa chi phí liên quan đến giấy tờ và thủ tục trong quá trình lưu thông hàng hóa. Chất lượng dịch vụ Logistics cũng sẽ ngày càng được cải thiện, giúp thu hẹp các rào cản về không gian và thời gian trong việc luân chuyển nguyên vật liệu và hàng hóa. Nhờ đó, các quốc gia sẽ có sự liên kết chặt chẽ hơn trong hoạt động sản xuất và phân phối.