2.3. Nội dung quản trị Logisics đầu ra (Outbound Logistics) (Part I) – 2.3.1. Nghiên cứu thị trường sản phẩm – Chương 2: Quản Trị Logistics Doanh Nghiệp – Giáo trình Quản trị Logistics – GS.TS.Đặng Đình Đào

Triết lý kinh doanh của sản xuất hàng hóa là sản phẩm được tạo ra để bán nhằm mục đích thu lợi nhuận. Do đó, tiêu thụ sản phẩm trở thành một nội dung quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm thực hiện triết lý này. Theo nghĩa hẹp, quá trình tiêu thụ sản phẩm gắn liền với việc thanh toán giữa người mua và người bán, cùng với sự chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa. Thực tế cho thấy, tùy vào từng cơ chế quản lý kinh tế khác nhau, công tác tiêu thụ sản phẩm cũng được thực hiện dưới những hình thức khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, việc tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp được thực hiện theo kế hoạch giao nộp với giá cả và địa chỉ do nhà nước quy định. Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp phải tự quyết định ba vấn đề cơ bản của hoạt động sản xuất kinh doanh: sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào, và sản xuất cho ai. Vì vậy, tiêu thụ sản phẩm trở thành yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp.

Tiêu thụ sản phẩm là quá trình thực hiện giá trị hàng hóa, quá trình chuyển hóa hình thái giá trị từ hàng hóa sang tiền tệ. Sản phẩm chỉ được coi là tiêu thụ khi khách hàng chấp nhận thanh toán. Đây cũng là giai đoạn cuối cùng trong chu trình sản xuất kinh doanh, đóng vai trò quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tiêu thụ sản phẩm nhằm thực hiện mục đích cốt lõi của sản xuất hàng hóa: sản xuất để bán và thu lợi nhuận. Qua quá trình tiêu thụ, hàng hóa chuyển từ hình thái vật chất sang hình thái giá trị, đồng thời hoàn tất vòng quay vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể duy trì và phát triển sản xuất.

Sản phẩm được tiêu thụ cũng chính là lúc tính hữu ích của nó được xác nhận, đồng thời giá trị sử dụng và giá trị kinh tế được hiện thực hóa. Lao động của người sản xuất nói riêng và của xã hội nói chung được công nhận thông qua việc tiêu thụ sản phẩm. Thị trường chấp nhận sản phẩm cũng đồng nghĩa với việc công nhận lao động của doanh nghiệp là có ích. Do đó, tiêu thụ sản phẩm là khâu quan trọng, quyết định hiệu quả hoạt động kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp, đồng thời xác định quy mô sản xuất trong tương lai và vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Tiêu thụ là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, giúp người tiêu dùng có được sản phẩm mong muốn, còn doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh.

Nhà sản xuất thông qua quá trình tiêu thụ có thể nắm bắt thị hiếu, xu hướng tiêu dùng, yêu cầu về sản phẩm, từ đó mở rộng chiến lược kinh doanh, phát triển sản phẩm mới và tìm kiếm cách thu hút khách hàng hiệu quả hơn. Doanh nghiệp cũng có điều kiện để sử dụng tối ưu các nguồn lực và xây dựng một hệ thống kinh doanh hợp lý, hiệu quả.

Tiêu thụ sản phẩm đòi hỏi doanh nghiệp phải sử dụng tổng hợp các biện pháp tổ chức, kinh tế và kế hoạch nhằm thực hiện các công việc liên quan đến tiêu thụ như nắm bắt nhu cầu thị trường, tổ chức sản xuất, chuẩn bị hàng hóa, và bán hàng theo yêu cầu của khách hàng với chi phí tối thiểu. Tiêu thụ sản phẩm ở doanh nghiệp là một hoạt động có tính chuyên môn cao, liên quan đến nhiều loại công việc khác nhau, từ nghiệp vụ kỹ thuật sản xuất cho đến quản lý quá trình tiêu thụ. Mục tiêu của quá trình này bao gồm cả số lượng như thị phần, doanh số, đa dạng hóa doanh thu và lợi nhuận, cũng như chất lượng như cải thiện hình ảnh doanh nghiệp và dịch vụ khách hàng. Quá trình tiêu thụ sản phẩm có thể mô tả ở hình 2.2.

Quản lý tiêu thụ sản phẩm thường bao gồm các nội dung chính sau:

2.3.1. Nghiên cứu thị trường sản phẩm:

Đây là bước đầu tiên và rất quan trọng đối với mọi doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Nghiên cứu thị trường nhằm trả lời các câu hỏi:
🔍 Sản xuất sản phẩm gì?
🛠️ Sản xuất như thế nào?
💼 Và bán cho ai?
Mục tiêu của nghiên cứu thị trường là xác định khả năng tiêu thụ sản phẩm trên một địa bàn cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định, từ đó nâng cao khả năng cung cấp để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Nghiên cứu thị trường có ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng bán ra, giá cả, mạng lưới phân phối và hiệu quả tiêu thụ. Nó còn giúp doanh nghiệp nắm bắt được xu hướng, biến đổi của nhu cầu khách hàng, phản ứng của họ đối với sản phẩm, cũng như tác động của thu nhập và giá cả. Từ đó, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược kinh doanh cho phù hợp. Đây là công việc tốn nhiều công sức và chi phí, nhất là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa có bộ phận nghiên cứu thị trường riêng. Cán bộ kinh doanh thường phải kiêm nhiệm công việc này. Trong quá trình nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp cần giải quyết các vấn đề sau:
📊 Thị trường nào có triển vọng cho sản phẩm của doanh nghiệp?
📈 Khả năng tiêu thụ của sản phẩm trên thị trường đó ra sao?
🔧 Các biện pháp nào có thể sử dụng để tăng khối lượng tiêu thụ?
📦 Những sản phẩm và thị trường nào có tiềm năng tiêu thụ với khối lượng lớn, phù hợp với năng lực của doanh nghiệp?
💲 Mức giá nào có thể tối đa hóa khả năng chấp nhận của thị trường?
🎨 Yêu cầu của thị trường về mẫu mã, bao bì, phương thức thanh toán và dịch vụ là gì?
📍 Tổ chức mạng lưới tiêu thụ và phân phối như thế nào?
Dựa trên những nghiên cứu về nhu cầu thị trường, doanh nghiệp có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Đây là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả tiêu thụ, vì trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển phải sản xuất những gì thị trường cần, chứ không phải những gì doanh nghiệp có sẵn. Sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường phải đáp ứng yêu cầu về số lượng, chất lượng, giá cả và thời gian.

Mỗi ngày một câu truyền cảm hứng:
Ham Muốn
Chúng ta muốn có một mối quan hệ mới, một công việc mới, hay có that nhiều tiền bạc. Nhưng khi đạt được những thứ này rồi, chúng ta vẫn không thấy thỏa mãn, vẫn không hạnh phúc.
(Sách Thiền sư và em bé 5 tuổi)